ÜZÜM VE TAVŞANLI
Bülent Alpagut
- 05062218413
ÜZÜM VE TAVŞANLI
Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Tavşanlı’nın üzümünden söz edilir. Ben o kadar uzağa gitmedim. Arkadaşım Berber Ergun’a sordum.Bana Tavşanlı’daki üzüm bağlarından söz etti. Şaşışırmadım desem yalan olur. :” Sen neymişsin be Tavşanlı’m” demeden edemedim Simav’dan söz edilirken ağdadan,pekmezden de söz edilir. Ama :” Ol mahiler ki derya içre yüzerler deryayı bilmezler” sözünden hareketle üzümü mercek altına aldım. Bağlık Mahallesi’ne durup dururken Bağlık sözcüğü neden eklenmiştir? Bugün orada burada sayısız darma dağınık asmalar üzerinde irili ufaklı,çekirdekli,çekirdeksiz üzümlerin yetiştiği asmalar cami bahçelerinden tutun da evlerin,bahçele-rin de vazgeçilmezleri Tavşanlı’nın coğrafi durumu da ilginç.İç Batı Anadolu Eşİğindeyiz. Ama Tavşanlı Ege Bölgesi’nde gösterilir.Marmara, İç Anadolu ve Ege Bölgeleri’nin odak noktasındadır.Üzüm Ege, Marmara,İç Anadolu Bölgeleri’nde var mı? Var.Peki Tavşanlı’da bugün üzüm bağları neden yok? Kömür halkımızı tembel yapmış.Linyit öne çıkınca üzüm de arka planda kalmış. Zaman içinde üzüm bağları yok olmuş. Canım pekmezler,ağdalar da öyle.Benliler’in bağı,Hafız Hocalar’ın bağı,Üftadeler’in bağı,Hakkı Onbaşılar’ın bağı,Efkarlar’ın bağı,Akkaş Hüseyinler’in bağı,Ahmet Çavuş’un bağı,Buruklar’ın bağı,Carsanlar’ın Ömer Ağa’nın bağı,Cinliler’in bağı,Hafız Ahmet Ağa’nın bağı’nın yerinde yeller esiyor.Çekirdekli ve çekirdeksiz güzelim üzümlerden orada burada kalmış asmalarda bugün de görebiiriz.İlçeye bağlı bir çok köyümüzde de asmalar yine üzüm veriyor. Genelde cami bahçelerinde kalmış.Op. Dr. Kemal Asan’ın dedesinin ürettiği ağda bir şifaymış. Hastalar için bulunmaz bir doğal ilaç.Ağdahanelerin esamesi okunmuyor.Ben yıllar öncesinde ağaç kapların içinde ağdaların satıldığını biliyorum. Hatta sık sık yemekler sonrasında ağdayı ekmek dilimi üzerine sürer yerdik.Bugün Tavşanlı dışında bir çok yerleşim biriminde üzüm bağları var. Keşke Tavşanlı’da üzüm bağları bugün de olsaydı. Tavşanlı Leblebisi gibi Tavşanlı pekmezi,Tavşanlı ağdası raflardaki yerini alabilseydi.Yıllar öncesinin Tavşanlılısı pekmezi ve ağdayı tatmıştı. Ama bugünün Tavşanlısı bundan mahrum.Ama bana kalırsa Tavşanlı’da İlçe Tarım Müdürlüğü asma bahçeleri için halkımıza yardımcı olsa.Neden eski görkemli günler geri gelmesin ki?Alt yapı car. Toprak elverişli. İnsanımız az çok üzümü tanıyor.Asmayla haşır neşir. Benim bile kirada oturduğum Akseven Sokak’ta bahçede asmamız vardı. Polat Ağabey rahmetli olunca asma da onunla birlikte öldü.Hüsnü Hoca rahmetlinin bahçesi de keza asma ile iç içeydi.Daha bir çok örnek verebilirim. Benim arzum üzüm bağlarının yeniden ihyasıdır.Bugün evlerimizde asma hala var. Ama bu yeterli değil. Ben asma bahçelerini yeniden görmek istiyorum. Üzüm üretimi mutlaka özendirilmelidir.Yeni kuşak bunları bilsin istedim. Üzümle Tavşanlı’yı bir araya getirmeyenler bu konuda bir şeylerin yapılabileceğini bilmelidirler.Etrafımız üzüm bağlarıyla çevriliyken Tavşanlı’da üzümün dışarıdan sağlanması gariptir.Yukarıda sözünü ettiğim bağların adını duymayanlar vardır.Bu bağlara sahip ailelerin bireylerinin hala Tavşanlı’da olduğu da muhakkak Gelin elbirliğiyle bu bağları yeniden hayata geçirelim.
