KÜTAHYALI 28 MART 1970 TARİHİNİ ASLA
KÜTAHYALI 28 MART 1970 TARİHİNİ ASLA UNUTMAMALI
Bülent Alpagut
- 05062218413
KÜTAHYALI 28 MART 1970 TARİHİNİ ASLA
UNUTMAMALI
28 Mart 2023 tarihli takvim yaprağına şöyle bir göz attım; “Gediz Depremi-1970” yazısını okudum. Hani biri dostunu gördüğünde.” Beni unuttun mu?” dediğinde karşısındaki de.”Sevgili dostum seni hiç unutur muyum?” yanıtı vermiş ya onun gibi Kütahyalı da 28 Mart 1970 Cumartesi gecesi yaşadığı korkuyu asla unutamaz. Unutanlar sadece gafillerdir. Evet “Unutma hastalığı” gibi bir hastalığımız var ama bu öyle hatırlanmayacak bir olay değildir,
Kütahyalı ,diri fayların üzerinde yaşadığını asla unutmamalıdır. Bakın yıllar öncesinde yani 53 yıl önce uyarılmıştık. Kütahya’nın güzel ilçesi GEDİZ ve HAVALİSİ beşik gibi sallanmıştı. Kimilerine göre deprem 21 saniye,kimilerine göre 45 saniye aralıklarla sürmüştü. Bu deprem onlarca hemşehrimizin ölümüne, bir o kadarının yaralanmasına neden olmuştu. Bugün bile aradan geçen 53 yıla rağmen bu depremin soğuk yüzü başta Gediz olmak üzere,yakın ve uzak çevresindedir.
28 Mart 1970 Cumartesi günü bu depremi ailemle,eşim ve dostlarımla birlikte yaşayanlardanım. Bu tarihte Tavşanlı’nın Derecik Köyü’nde müdür yetkili öğretmendim. Okulumun lojmanı olmasına rağmen görev yaptığım yerle evimin arası 5 km kadar bir mesafede olduğu için okuluma bisikletimle beraber gidip geliyordum. İstisnalar dışında bu lojmanda oturmadım desem yalan olmaz.
Cumartesi günü Tavşanlı’nın sebze ve meyve pazarının kurulduğu gündür. 28 Mart 197o Cumartesi günü akşamın geç saatlerine kadar açık olan Pazarda artık temizlik çalışmaları yapılıyordu. Belediye Temizlik işçileri ve araçları geniş bir pazaryerinin temizlenmesi için faaliyetteydi. Geceleri genelde yemekten sonra şöyle bir dolaşırdık. Ailecek bir zamanların Recep Peker Bulvarı’nda(Şimdiki adı İstasyon Caddesidir) yürüyüşlerimizi tamamlamış evimize dönmüştük. Ertesi günü zaten pazardı. Geç saatlere kadar uyuma ve dinlenme imkanımız olduğundan geç yatmıştık. Saat tam 23.01’i gösterdiğinde müthiş bir sarsıntıyla ayağa fırladığımızı, kısa sürede sokağa fırladığımızı bugün gibi anımsıyorum. Öyle ki deprem sanki dakikalar sürmüştü. Bize bayağı uzun gelmişti. Meydan Sokak’ta biz yoktuk. Merhum Gözlükçü Halil Palabıyık, eşi,kızı,oğlu ,Gökmehmetlerin ,Sarıadamların,Keçilerin, Bulgurların,Curamanların,Burukların,Hasmillerin,Gagaların,Kavuncuların aile bireyleri de sokaklardaydı. Kimileri gece kıyafetleriyle,kimileri don paçaydı. Büyük bir korkuyla herkes ne olduğunu anlamaya çalışıyordu. O zamanlar öyle her evde Televizyon yoktu. Pilli,akülü radyolar vardı. Transistorlu radyosu olanlar depremin merkezinin neresi olduğunu öğrenmek istiyorlardı. Artık depremin merkez üssünün Gediz ve havalisi olduğu kesinleşmişti. Acaba ölü ve yaralılar var mıydı? Merak içindeydik. Gün ağarırken bile evlerimize girememiştik. Artçılar devam ediyor,tedirginliğimizi artırıyordu. Allah’a şükürler olsun,bu deprem Tavşanlı’yı sanki teğet geçmişti. Koca ilçe merkezinde sadece PTT binasıyle DDY İstasyon binasında çatlaklar oluşmuştu. Zaten sonra her iki bina da yıkıldı ve yenilendi. Tavşanlı’da binaların tamamına yakını bu depremi göğüslemişti. Bu da Tavşanlı açısından güzel bir durumdu. Çünkü ilk duyumlara göre depremin şiddeti 7.1 idi. Yani Tavşanlı Halkı bu şiddette bir depremi yaşamıştır. Kütahya merkezde ve diğer ilçelerde de şiddetli olarak hissedilen Gediz Depremi en büyük zararı Gediz ve havalisine vermişti. Her ilçe gibi Tavşanlı İlçesi de Gediz Depremi sonrasında bütün varı yoğuyla deprem bölgesine koşmuştur. Hemşehrilerine gerekeni yapmıştır. Bu deprem bir hatırlatma depremiydi. Bar bar bağırıp gelmişti. Çünkü Kütahya ili diri fayların üzerinde bir ildi. Bir gün ansızın böyle bir depremin olması mukadderdi. Gereken ders alınmış mıdır? Sanmıyorum.
Aldığım duyumlara göre; Kütahya Belediye Başkanı Prof. Dr. Alim Işık harekete geçmiş bile. İlk etapta mücavir alanlar dahil tüm belediye sınırları içinde bir anlamda yeraltının röntgeni çekilecek. Bu konuda İller Bankası Umanlarından da yardım sağlanacak. Kütahya’nın merkezden başlayarak tüm genlinde jeolojik ve jeofizik bir yapının belirlenmesi yeni yapılaşmalar için büyük bir önem arzediyor. Bu çalışmanın birer örneğinin 10 ilde ve fay hattı üzerindeki diğer yerleşim birimlerinde yapılması halinde bu insanımıza büyük bir nefes aldıracak. Önemli olan Kütahya’da ıslak zeminesahip alanların,daha önceki yıllarda imara açılan alanların, fayların geçtiği kesimlerin öncelikli olmak üzere tüm imara açılmış olan ve açılması muhtemel alanların incelenecek olması. İnceleme sonuçları belediyenin de güçlendirmiş olacak. Kat planlamaları da bu çalışmaların sonunda belirlenecek. İmar izin ruhsatları bu duruma göre verilecek. Örneğin Bölcek’te ve Osmangazi’de kat izinleri de bu çalışmalara göre belirlenecek. Mikro bölgelendirme çalışmaları konut izni verilen Kütahya’daki tüm binaları kapsıyor. Daha önceki yıllarda yapılmış depreme dayanıksızlığı apaşikar ortada olan binaların kentsel dönüşüme alınması sürecinin de hızlandırılması bekleniyor.
ARŞİVİMDEN İKİ MİLLETVEKİLİ ADAY ADAYI
HEMŞEHRİMİN BİLGİLERİ ÇIKTI
28 .Dönem Milletvekili Seçimi için ilimizde onlarca hemşehrimiz ilgili yerlere başvurularını yaptılar. Hepsi de bir umut diyerek Nasrettin Hoca’nın Akşehir Gölü’ne attığı mayayı kullandılar.Birkaçı dışında hiç birisinin sütü yoğurt olmayacaktır. Ama ne olacaktır? İleride .” Ha filanca partimizin aday adayı olmuş.” denilerek en azından bir işi,işleri için kapı aralanacaktır. Belki bir yerlerde görev de alabileceklerdir. Yani devreye ahde vefa girecektir. Öyle ya:” Yap bir iyilik at denize Balık bilmezse Halik bilir” Atasözü gibi “ Yap bir müracaat,seçmen bilmezse parti bilir” olacaktır.
Bir zamanlar iş insanımızdı. Tavşanlı sevdalısıydı. Mermer Fabrikası kurmuş,faaliyete geçirmiş hatta bağlantılar bile yapmıştı. Tavşanlı ve havalisindeki mermer yataklarından getirilecek mermerler işlenecek,Kütahya Ekonomisi’ne katkı sağlayacaktı. ANAP DÖNEMİ’ydi. Afyonkarahisarlılar bu fabrikayı Afyon’da kurması için kendisine geri çevrilmeyecek teklifler sürmüşler ama kendisini ikna edememişlerdi. Diyeceksinz Tavşanlılı bu merhum iş insanının elinden yeterince tutabilmiş midir? Hayır.Önümde, Remzi Özerdem- Anavatan Partisi Kütahya Milletvekili Aday Adayı diye bir özgeçmiş var. 15 Şubat 1948 tarihinde Tavşanlı’nın belediye sınırları içinde kalan Eski Beyköy’ünde,bugünün Bey Mahallesi’nde doğan merhum Özerdem İlkokul mezunu olmasına karşın, kendini yetiştirmiş bir Tavşanlılı idi. Kendisi, GLİ Müessesesi’nin Tunçbilek Bölgesi’nde askerlik dönüşü Açık Ocak seyyar tamir grubu ustabaşısı olarak işe başlamıştı. 1976 yılında da kendi isteğiyle işten ayrılmış,aynı yılda ÖZERDEMLER KOLLEKTİF ŞİRKETİ’ni kurarak, TKİ’ye ve Tunçbilek Termik Santralı’na müteahhitlik hizmetleri vermeye başlamıştı. 1979 yılında da PETROL OFİSİ TAVŞANLI BAYİLİĞİ’ni almıştı. Madencilik Sektörü’yle tanışması 1988 yılında olmuştu. TAVŞANLI MADENCİLİK A.Ş ve BAYRAK MADENCİLİK A.Ş nin %30 hisselerini almıştı. 1989 Yerel Seçimlerinde Beyköy MUHTARI SEÇİLMİŞTİ. Beş yıllık bir muhtarlığı söz konusuydu. 1992 yılında ÖZERDEMLER MADENCİLİK SANAYİ ve TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’ni ,1993’te ÖZERDEMLER MADENCİLİK SANAYİ ve TİCARET ANONİM ŞİRKETİ’ni kurarak artık bir anlamda madenci olmuştu. Bununla da kalmamıştı; Mermercilik Sektöründe çalışmalara başlamıştı. Öyle güzel bir fabrika kurmuştu ki,görenler hayran kalmıştı. Önemli alet ve edavat yurt dışından getirilmişti. 600 işçiye ekmek kapısı olmuştu. o sıralarda Tavşanlı’da TEMTAŞ A.Ş diye çok ortaklı bir Anonim şirket vardı. O’nun Yönetim Kurulu Üyesi oldu. Zamanında Tunçbilek Termik Santralı bu Anonim Şirket tarafından 20 yıllığına kiralanmak isteniyordu. Tavşanlı’da yayın yapan BEY RADYO ve BEY TV’nin de sahibiydi. Kurduğu bütün şirketlerin bir numaralısıydı. ANAVATAN PARTİSİ’nin önemli isimlerindendi. Bu partinin çeşitli kademelerinde görev almıştı. 1994 yılında ANAVATAN PARTİSİ TAVŞANLI İLÇE BAŞKANI seçildi. Bir ara da 2. Başkanlık yaptı. Gün geldi,bugün olduğu gibi yakın ve uzak çevresi.”Özerdem seni milletvekili görmek istiyoruz”dediklerinde dostlarının bu ricası üzerine ANAVATAN PARTİSİ’nden milletvekili olmaya karar verdi.” Halka hizmet Hakk’a hizmettir” sloganıyla “ Ya Allah!” dedi. Ama siyaset her zaman acımasızdır. O da siyasetin sert dişlisinin çarklarında kayboldu. Maalesef kazanamadı. Ama büyük bir cesaret örneği gösterdi. Mekanı cennet olsun. ANAPLILAR bugün bile kendisini unutmadılar. ….
Sevgili İnşaat Mühendisi Mustafa Şirin’in de arşivimde mlletvekilliği için başvuru dilekçesini buldum. 27 Ocak 19997da verilmiş. Merhum Belediye Başkanlarımızdan İhsan Şirin’in sevgili oğlu Tavşanlı -1952 doğumlu. İlk ve Orta tahsilini Tavşanlı’da yapmış. Motor Sanat Enstitüsü- Eskişehir’de lise tahsilini tamamlamış. Eskişehir- Mimarlık ve Mühendislik Akademisi mezunu. 1978 yılında İnşaat mühendisi olarak mezun olan Mustafa Şirin bir süre Tavşanlı’da serbest inşaat mühendisi olarak çalıştı. REFAH PARTİSİ Kapatılmadan önce RP Tavşanlı İlçe Teşkilatında yönetim kurulu üyesiydi. Yine bu partinin Belediye Meclisi üyesi olarak ta görev yaptı. FAZİLET PARTİSİ kurulunca da bu partiye geçti. Belediye Meclisi üyeliğini bu kez Fazilet Partili olarak devam ettirdi. Milletvekilliği teklifi alınca da Belediye Meclisi Üyeliğinden istifa etti. Artık Kütahya Fazilet Partisi Milletvekili Aday Adayı olmuştu.
Hem merhum Özrdem, hem de Şirin Tavşanlı’nın iki güzel evladıdır. Artık Remz Özerdem hayatta değildir. Sevgili Mustafa Şirin’e de sağlıklı bir ömür diliyorum. Şimdilerde birçok Tavşanlılı hemşehrim de tıpkı yukarıda söz ettiğim hemşehrilerim gibi gerekli başvurularını yaptılar. Hatta belki değerlendirmeye bile alınmışlardır. Ama Kütahya’dan sadece 5 Milletvekili çıkacak haberiniz olsun…..
BU GÜNE KADAR YANİ 100 YIL İÇİNDE BU YÜCE MİLLET
NE HÜKÜMETLER GÖRDÜ
Aslında insan ömrü de kelebeklerin ömrü kadar kısadır. Kelebekler 10-15 gün içinde doğar,büyür,çoğalır ve ölürler. İnsanlar da doğar büyür ve çoğalır sonra da tıpkı kelebekler gibi ölürler. Kelebeklerin ömrü birkaç gün ile,insanların ömrü de birkaç yıl ile sınırlıdır. Ama insan ömrü insana uzun gelir. Hele hele 100’ün üzerinde birini görsek” Maşallah! ne kadar yaşlı”deriz. Aslında yaşlanan insanların uzuvlarıdır. Gören gözleri,işiten kulakları, dış ve iç organlarıdır. Bugün dünyada son verilere göre 7 milyara yakın insan yaşamaktadır.Bunların 65 yaş ve üzerindekileri, nüfusun % 9.5’ kadarıdır. Çok yaşayan çok görür. Örneğin ben 85 yıllık yaşamım boyunca Türkiye’de özellikle 1950’den itibaren nice hükümetlerin kurulduğunu,nicelerinin sonlandığını iyi-kötü bilirim.
Cumhuriyetimiz bugün itibariyle 7 ay sonra tam 100 yaşında olacaktır. T.C. Devleti vatandaşları, 29 Ekim 1923den itibaren bugüne kadar Mustafa Kemal Atatürk’ü, Mustafa İsmet İnönü’yü, Celal Bayar’ı, Cemal Gürsel’i, Cevdet Sunay’ı, Fahri Korutürk’ü, Kenan Evren’i, Turgut Özal’ı, Süleyman Demirel’i, Necdet Sezer’i, Abdullah Gül’ü, Halen cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ı Cumhurbaşkanı olarak görmüştür. Şu an itibariyle T.C. Devleti’nin kurulduğu 29 Ekim 1923 ‘ten 25 Mart 2023’e kadar geçen sürede Türk Milleti, İsmet İnönü ‘nün başkanlığındaki 1.2.4.5.6.7.8.26.27.28.nci , Ali Fethi Okyar’ın 3.ncü,Celal Bayar’ın 9.10’ncu, Refik Saydam’ın 11.12.nci, Şükrü Saraçoğlu’nun 13.14.ncü, Recep Peker’in 15.nci, Hasan Saka’nın 16.17nci, Şemsettin Günaltay’ın 18.nci, Adnan Menderes’in 19.20.21.22.23’ncü,Cemal Gürsel’in 24.25.nci, Suat Hayri Ürgüplü’nün 29.ncu, Süleyman Demirel’in 30.31.32.39.4143.49.ncu, Prof.Dr. Nihat Erim’in 33.34ncü, Ferit Melen’in 35.nci, Naim Talu’nun 36.ncı, Bülent Ecevit’in 37.40 .42.56.57.nci, Ord.Prof.Sadi Irmak’ın 38.nci, Bülend Ulusu’nun44.ncü, Turgut Özal’ın 45.48.nci, Yıldırım Akbulut’un 47.nci, Ahmet Mesut Yılmaz’ın 48.53.55.nci, Prof. Dr. Tansu Çiller’in 50.51. 52,nci, Prof. Dr. Necmettin Erbakan’ın 54.ncü, Abdullah Gül’ün 58.nci, Recep Tayyip Erdoğan’ın 59’ncu Ahmet Davutoğlu ve SON Başbakan Binali Yıldırım’ın hükümetlerini görmüştür.
Bir süredir Başkanlık sistemi olduğundan Başbakanlık Müessesesi yoktur. Ama büyük bir olasılıkla 14 Mayıs 2023 tarihini takip eden günlerde yeniden Başbakanlık Müessesesi’ni görebileceğiz. Belki de göremeyeceğiz. Bu tamamiyle seçmenlerin tasarrufunda olan bir husustur.
Diyelim ki; BAŞKANLIK SİSTEMİ KALKTI. İşte o zaman yeni bir Cumhurbaşkanı,yeni bir hükümetle tanışacağız. Yeni bir Başbakan,yeni Bakanlar Kurulu karşımıza çıkacak. Tekrar ifade etmek isterim, Türkiye bir dönemeçtedir. Ya “ yola devam” denilecektir. Ya da “ Harç bitti yapı paydos” denilerek başa dönülecektir.
Beni asıl endişelendiren Kütahya’nın Tavşanlı İlçesi’dir. Çünkü ben bu şirin ilçede yıllarımı geçirdim. Bu ilçenin acısıyle üzüldüm, tatlısıyla sevindim. Bugüne kadar TBMM Çatısı altına tam tamına( biri Tavşanlı doğumlu olmayan) 10 ismi gönderen Tavşanlı’nın önümüzdeki 14 Mayıs’ta bir ismi daha bu Gazi Meclis’e gönderip gönderemeyeceği meçhuldür. Ben ihtimal vermiyorum. Veren varsa saygı duyarım. İnşallah yanılmam.
25 Mart 1921’de, Ankara Hükümeti’nin kararıyle, ilçe yapılan Tavşanlı’nın siyaset tarihinde bir altın sayfa vardır; Bu sayfada on milletvekilinden söz edilir. Bunlar; Kütahya’nın Tavşanlılı Milletvekilleri ,Halil BENLİ( CHP),Ahmet KAVUNCU(DP),Mehmet DİLER(DP) Kırklarelili, Ahmet Cihan ( Can)BİLGİN(AP),H.Cavit ERDEMİR(A.P ve DYP),Ahmet DERİN( RP),Haşim BENLİ(CHP), Doçent Dr. Mustafa KALEMLİ( ANAP),Hüsnü ORDU( AKP),Vural KAVUNCU(AKP)’dur.Tavşanlı bunların dışında başka milletvekili çıkaramamıştır. Ayrıca Tavşanlılı bir milletvekilinin özellikle ANAP DÖNEMİ’nde hem TBMM Başkanı seçilmesi,hem de çeşitli bakanlıklarda bulunması da önemlidir. Bu muhterem kişi,halen hayatta olan sayın Doç. Dr. Mustafa Kalemli’dir. Tavşanlı’nın değerli milletvekillerinden bir kısmı bugün hayatta değildir. Bildiğim kadarıyla sayın Kalemli, sayın Ordu ve sayın Vural Kavuncu hayattadır.Her üçüne de sağlıklı ,mutlu,huzurlu yıllar dilerim. Bugün itibariyle istediği taktirde en azından bir milletvekili çıkarabilecek durumda olan,yeterli seçmene sahip Tavşanlı’nın bir milletvekili çıkaramayacağı ihtimali bile kulağa hoş gelmiyor. Tavşanlılı seçmen akıllı seçmen pozisyonunda olmadığı sürece bu ihtimal her zaman gündemde olacaktır. Asgari müşterekte olmak ,aynı paydada toplanmak, hangi siyasi görüş sahibi olursa olsun bir Tavşanlılı’yı desteklemek yeterli olacaktır. Ama bunu nasıl izah edeceğiz? Bir FB’liyi bir GS’lı veya BJK’lı yapmak bence daha kolaydır. Böyle olunca da benim sözüm bir temenniden öteye geçmeyecektir.
Bu seçimlerin sonucunu tek bilen yüce YARADAN’dır. O kimin seçileceğini Lev-hi Mahfuzda mutlaka yazmıştır. Hayırlısı neyse o olsun……
Her maç gibi bazı şeylerin de tahminleri yapılır; Bana kalırsa Kütahya ; 2 AKP 2 CHP VE 1 İYİ Partili Milletvekilini TBMM ‘ne gönderecektir. ….
