CEMRELER SIRAYA GİRDİ
Bülent Alpagut
- 05062218413
CEMRELER SIRAYA GİRDİ
İlki 2O Şubat 2O18 Salı günü havaya düştü. İkincisi 27 Şubat 2o18 günü Suya,sonuncusu da O6 Mart 2O18 tarihinde toprağa düşecek. Çoğumuz “Cemre” nin ne olduğu hakkında yeterli fikre sahip değiliz.
“ Cemre” sözcüğü Arapça bir sözcük olup “ Ateş halindeki kömür,kor”dan gelmiştir.Her yıl şubat ayının son ve mart ayının ilk çeyreğinde birer hafta ara ile havaya,suya ve toprağa düşerek sıcaklığın yükselmesine sebep olduğu kabul edilen ısıtıcı kuvvettir.Şairler ve yazarlar bu konuda çok güzel sözler söylemişlerdir Örneğin Safiye Erol” Cemreler düşer,mevsim taze bahara erişir” demiştir.Örneğin bir tekerlemede ki Ekrem H. Ayverdi’ye aittir “ Cemre” için :”Üç kevayip-zadeler biri maildir havaya,biri ab-ı şifaya ,biri yüz sürer hak-i paye” der.
Dini açıdan açıklaması da vardır.Hac sırasında hacıların Mina’da şeytanı taşlamaları da “ Cemre” olarak ifade edilir.Aynı zamanda bu maksatla atılan çakıl taşıdır.Cemrelere , halk arasında “ Üç kevakip-zadeler”de denilir.Anadolu’da bu sözcük,çok iltihaplı bir çıban,kara kabarcık için de kullanılır.
Cemre-i salis:Suya düşen üçüncü cemrenin adıdır.Cemre-i sani: Suya düşen ikinci cemre ve Cemre-i ula ise Havaya düşen birinci cemredir.
Benim çocukluğumda cemrelerde ayrı bir heyecan yaşanırdı.Cemrenin havaya düştüğünde havaların ısındığını,suya düştüğünde su birikintilerinde,gölet ve barajlarla göllerde gözle görünür bir buharlaşma olduğunu,toprağa düştüğünde de topraktan havaya bir buharın yükseldiğini fark ederdik.Eskiler Cemreler için” Tabiatın uyanması “ yorumunu yaparlardı. Tabiat bir hamile kadındır. Sonbaharda ölen yavrusuna yeniden kavuşmak üzeredir.Bu da kolay olmayacaktır. Çeşitli hava olayları kapıdadır..
“ GARP LİNYİTLERİ İŞLETMESİ YENİDEN
MÜESSESE OLMALIDIR” DİYEN
TAVŞANLILI HALA ÜMİTVAR
Tavşanlı’da Garp Linyitleri İşletmesi Müessesesi bugün olduğu gibi bir ara yine işletmeye dönüştürülmüştü Sonra görüldü ki yanlış yapılmıştır. Hatadan geri dönülmüştü. Yani GLİ yeniden müessese yapılmıştı.Yanlış anlaşılmasın:” Hatadan dönmek fazilettir” sözü boşuna söylenmemiştir.Ama asıl önemlisi bu hatayı kimlerin fark edecek oluşudur.. Aslında koskoca Garp Linyitleri İşletmesi Müessesesi’nin işletmeye dönüştürülmesi bana göre de başından beri yanlış bir karardır. Bir çok müessesenin işletmeye dönüşmesini doğal kabul edebilirim ama Garp Linyitleri İşletmesi Müessesesi’nin işletmeye dönüştürülmesini kabul edemiyorum ve bugüne kadar da asla etmedim.
Peki Tavşanlı,yılların müessesesinin işletmeye dönüştürülmesinde gereken tepkiyi vermiş midir? Maalesef vermemiştir Rahmetli arkadaşım bir zamanların belediye başkanı,Halk Eğitim Merkezi Müdürü ,öğretmeni,,TEMA Tavşanlı Gönüllü Temsilcisi,Dünya Dendroloji Derneği’nin Türkiyeli Üyelerinden Fevzi Coşgun hep derdi:” Bir gün altımızdaki halıyı çekip alacaklar ama haberimiz olmayacak” Vallahi doğru söylemiş. Tavşanlılı GLİ Müessesesi’nin işletmeye dönüştüğünü öğrendiğinde iş işten çoktan geçmişti. Tavşanlılı olarak, bireysel olarak, STK’ları olarak,kurum ve kuruluşlar olarak hepimiz alınan karara tepki veremediğimiz için gelecek kuşaklarca maalesef eleştirileceğiz. Şimdi “ Suçlu ayağa kalk” desem ortada bir tek suçlu bulamıyorum..Tavşanlı bu konuda Bergama Köylüleri kadar bile olsun bir tepki verseydi bugün koca müessese işletmeye dönüştürülemezdi. Sayın milletvekillerimizin de bu konuda maalesef bir çabasının olduğuna inanmıyorum Emir demiri kesmiştir. . Her zaman demişimdir GLİ Müessesesi TKİ’nin Amiral Gemisi’ydi.TKİ’ye değerli mühendisler kazandıran,. Ankara’ya ,TKİ’nin üst kademelerine zaman içinde deneyimli,birikimli elemanlarını Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı,Daire Başkanı, müfetiş, danışman olarak gönderen bir kuruluştu..Ne oldu da koskoca müessese bir oldu bittiye getirilerek işletme yapıldı? Bakın buna tek başıma da kalsam itiraz ediyorum ve itirazımı sürdüreceğim.
Öncelikle Tunçbilek,ekonomik ve kültürel açılardan sadece Tavşanlı’nın değil, çevre ilçelerin de ekonomik bakımdan bir cazibe ve çekim merkezidir. Tavşanlı için çok önemlidir. Önemli bir iş merkezi ve potansiyele sahiptir.Farklı kültürlerin yaşamasına ev sahipliği yapmıştır.Rezervi yapılmış 25O milyon tonluk bir linyite sahiptir.Özellikle AK PARTİ İKTİDARLARI son yıllarda Linyitin son zerresine kadar ülkenin ekonomisine kazandırılmasında ısrarlı olmuştur. Sayın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Berat Albayrak bile zaman zaman yaptığı açıklamalarında yeraltının derinliklerindeki kömürlerimizin mutlaka değerlendirilmesi gerektiğine konuşmalarında vurgu yapmıştır. Üstelik sayın bakan,sayın Başbakanımız Binali Yıldırım ve halen İçişleri Bakanımız Süleyman Soylu ile Tunçbilek’i ziyaretlerinde yüz güldüren açıklamalar yapmışlardı.Kendilerine Tunçbilek’te, Tunçbilek hakkında bir brifing bile verilmişti.
Bir ara ANAP Döneminde ilçe dahi yapılması gündeme gelen Tunçbilek’te gün oldu 7OOO maden işçisi çalıştı.Rekor bir linyit üretimi sağlandı ve ekonomiye katkı sağlandı.. Sahip olduğu potansiyeliyle bugün Tunçbilek en azından 5-6 bin maden işçisini rahatça barındırabilecek verimliliğe sahiptir. Kulakları çınlasın Anap Döneminde sayın Kalemli’nin ne edip edip Tunçbilek’e 3OOO işçi aldığını biliyorum. Bugün aynı alımı sayın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız da yapabilir. Bu gerçekleşirse . Kütahya’nın kömür ve enerji bölgesinin yeniden ayağa kaldırılması,istihdam sağlanarak Kütahya’ya işsizliği bir nebze aşağıya çekmesi açısından yararlı olacaktır.Böyle bir alımın müsbet yanları da olacak en azından işletmenin müesseseye dönüşmesinde fayda sağlayacaktır.. GLİ’nin yeniden müessese konumuna getirilmesi şarttır.Bunu da iktidardaki,Kütahyalının sevgilisi Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı yapabilir. Sorarım,.bunları bir öğretmen olarak benim mi söylemem ,yoksa bu konuda birikimi olanların mı söylemesi yakışık alırdı.? Haddimi aştıysam beni bir fakir Orhan Veli gibi kabul edin. GLİ,.194O yılından beri faaliyettedir.Bünyesinde bir ara 347 memuru ve 7OOO’e yakın işçisi vardı.Yılda 5 milyon ton satılabilir Linyit üretiyordu.Devlet eliyle yapılan Linyit işletmeciliği ilk defa.16 Şubat 1938 tarihinde Etibank’a bağlı olarak Değirmisaz İşletmesi’nin kurulmasıyla başlamıştır.Daha sonra 18 Mayıs 1938 tarihinde Tunçbilek ve 23 Eylül 1939 tarihinde Soma İşletmeleri Yunus Nadi Şirketi’nce devir alınarak faaliyete geçmiştir.
Bu üç işletme O1Ocak 194O tarihinde birleştirilerek Etibank’a bağlı” Mahdut Mes’uliyetli Garp Linyitleri İşletmesi Müessesesi” kurulmuş ve 15 Eylül 1957 tarihinden itibaren 6974 Sayılı kanunla kurulan “ Türkiye Kömür İşletmeleri( TKİ) Kurumu “ içinde yer almıştır.
Tunçbilek’teki 4364 nolu imtiyaz sahası,Tavşanlı-Domaniç Karayolu üzerinde yer almakta olup,Tavşanlı’ya 13 Km,Kütahya’ya 63 Km uzaklıktadır.4364 ruhsat no’lu Tunçbilek Üretim Sahası 13477.28 hektar olup sınırları içinde toplam 13 köy,mahalle barındırmaktadır. Tunçbilek’teki linyit üretiminin 85’i açık ocak sahalarından yapılırken,. son birkaç yıldır derin sahalara inilmiştir.Tunçbilek’te kömür damar kalınlığı tektonizmaya bağlı olarak 5.O-12.O metre arasında değişiyor.Ortalama kömür damar kalınlığı 8 metredir.Kömürün 3 metrelik taban bölümü kesici-yükleyici makine ile kesilmekte,üstte kalan 5 metrelik bölüm ise göçeltilerek şilt tahkimatlarının penceresinden alınmaktadır.Beke ve Ömerler tesislerinde tuvönan siloya dökülen ve ayıklama bantlarında taşı ayıklanan kömür,3O mm’lik eleklerde elenerek tasnif edilmekte ve O-3Omm toz +3Omm,parça özellikte satışa sunulmaktadır. Tunçbilek’te 7OO ton/saat kapasitesinde bir Lavvar vardır. Ömerler Lavvarının kapasitesi de aynıdır. İki tesiste de ağır ortam yıkama sistemi vardır.Lavvar tumbasına dökülen tuvönan kömür sabit eleklerde elenerek 15O mm’den küçük parçalar kırıcılarda kırılır. Elek altı olan 15O mm’den küçük parçalar ise yıkama ünitelerine verilerek satışa hazırlanmaktadır..
GLİ , üretim alanlarında bozulan arazilerin irtifak bedellerini ödemekte ve buraların yeniden doğaya kazandırılması için Orman Genel Müdürlüğü ile işbirliği yapmaktadır.
1998 yılında GLİ Müessesesi’nde 355ç memur,4238 işçi çalışıyordu..1999 yılında memur sayısı 373 olurken işçi sayısı da 46O1 ‘e ulaşmıştı. 2OOO yılına gelirsek memur sayısının 4O7 ve işçi sayısının bir önceki yıla oranla biraz daha azalarak ve 4245’ e düştüğünü görüyoruz..
Bu bilgileri araştırarak elde ettim.Asıl önemlisi bu bilgileri neden verdiğimdir.Amacım,GLİ ‘nin ne denli önemli bir kuruluş olduğunu ifade etmektir.. Önümüzde genel ve yerel seçimler var. Tavşanlılı her iki seçimde de ağırlığını koymalıdır. Ağlamayan bebeğe süt verilmez.Siyasette de kibarca ve nazik biçimde hak aramanın yolları vardır. Fransız Atasözü ne der?” İstemekten ziyade isteme tarzı önemlidir”.Tavşanlılı nazik bir şekilde istemelidir.İsterken kabalığa,saygısızlığa çirkinliğe gerek yok.Tavşanlılı yapamıyorsa kendisini temsil edenler var.Onları devreye soksun. Ben 8O yaşıma geldim. Lafa karnım tok.Lafla peynir gemisinin yürümediğini de bilenlerdenim Bir Brezilya Atasözü var.” Taşı delen,suyun kuvveti değil,damlaların sürekliliğidir” Bana göre her Tavşanlılı bir damladır. Son verilere göre ilçe olarak 1O2.O71 kişiysek bu kadar damla ederiz.Ne dersiniz? Damlamaya başlasak mı ?
