27 Nisan 2021 - Salı

Mimlenmek Ta'bîri Nereden Çıkmıştır

Yazar - Hüseyin Artun
Okuma Süresi: 4 dk.
3132 okunma
Hüseyin Artun

Hüseyin Artun

huseyinartun77@gmail.com - +90 542 392 35 79
Google News

 

Mimlenmek Ta'bîri Nereden Çıkmıştır

               Osmanlı Tarihi içerisinde Vak'a-i Hayriyye (Hayırlı Olay) olarak bilinen Yeniçeri Ocağının kaldırılması, Sultan 2. Mahmut'un modern anlamda kurduğu Eşkinci Ocağının kurulmasının hemen akabinde gerçekleşir. Tahta geçtiğinden beri yeniçeri ocağını kaldırmak isteyen ve fırsat kollayan 2. Mahmut, Eşkinci Ocağının kurulmasını bahane ederek isyan başlatan yeniçerilerin ocağını topa tutturmuştur. Bir kısım yeniçerilerin öldürüldüğü bir kısmının da tutuklanıp idam edildiği Yeniçeri Ocağı, 16 Haziran 1826 da tarihe karışmıştır. Bu olaydan sonra Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye isminde bir ordu kurulmuş ve modern anlamda Osmanlı Ordusu inşa' edilmeye çalışılmıştır.

               Sultan 2. Mahmut, kurmuş olduğu ordulara lazım olan asker temini ve vergi mükellefi olan insanları tesbit edebilmek için hicri 1247(miladi 1831) de ilk düzenli nüfus sayımını yaptırmıştır. Bu yüzden ilk nüfus sayımlarında sadece erkeklerin kaydı tutulmuştur. Bu sayımda tüm köy, çiftlik, şehir ve mahalleler tek tek dolaşılıp erkek nüfus kayıt altına alınmıştır. Kişilerin nüfus bilgileri, fiziksel özellikleri, lakabı, askerlik veya herhangi bir sebepten dolayı köyünü terk ediş tarihi, yaşı, ölüm tarihi  vb. pek çok bilgiler kaydedilmiştir. Bu bilgiler içerisinde askerliğe engel teşkil eden fiziksel aksaklıkların (kör, topal, çolak, kambur vb.) kaydedilip, askerliğe elverişli olan kişilerin isimlerinin üzerine kırmızı renkle ''MİM'' harfinin konulmasıda en dikkat çekici husus olmuştur. Bunun asıl sebebiyse nüfus sayımının '' askerlikle ve asker sayısının tesbiti'' için yapıldığının gizlenmiş olmasıdır. Günümüzde '' MİMLENMEK '' olarak tabir edilen bu sözün ilk ortaya çıkış hadisesi buraya dayanır.

               Devlet Arşivleri Başkanlığının Nüfus Defterlerindeki '' Hüdavendigar eyaleti, Kütahya Sancağı, Eğrigöz(Emet), Dağardı, kazaları müslim nüfus defteri. Belge Tarihi: H-29-12-1247 , Dosya No: 1580 '' isim ve numaralı defterinden istifade ederek hazırlanmış bir kaç örnek;

 

- 1800' lü yıllarda Eğrigöz(Emet) kazasına bağlı olup, günümüzde Tavşanlı ilçesine bağlı olan Geniş(Köprücek) köyünden, Gaygusız oğullarının nüfus defterindeki kaydı. Bu kayıtta 29 yaşındaki Hüseyin oğlu Ali tek gözünün görmemesinden dolayı mimlenmezken, kardeşi 25 yaşındaki Seyyid Mehmet askerliğe elverişli olduğu için mimlenmiştir.

               Eğrigöz kazası nüfusuna baktımızda her yaştan erkek nüfusun kaydedildiği, ölenlerin ve çoçuğu olanların dâhi kayıtlarının düşüldüğü defterde, askerlik için 15 ile 29 yaş arasındakiler seçilip işaretlenmiştir.

- Günümüzde Tavşanlı ilçesine bağlı olan Çayır Köyü'nden 15 yaşında iki genç. Çil Alioğullarından Ebubekir askerliğe elverişli görülüp mimlenirken, yine aynı yaştaki Katırcıoğullarından Osman kanbur olduğu için mimlenmemiştir.

- Dutlar Köyü'nden, Delibaşoğlu Ömer'in oğullarının nüfus kaydı. Delibaşoğlu Ömer'in 32 yaşındaki büyük oğlu Osman'ın tek gözünün görmediği, ortanca oğlu Ramazan'ın yaşı tutmasına rağmen talebe olduğundan askerlik için işaretlenmediği görülmektedir. 28 yaşındaki küçük oğlu Hasan ise askerliğe elverişli vaziyette olduğu için mimlenmiştir.

               Kayıtlara baktığımızda talebe ve çırak gibi eğitim görmekte olan kişilerin, askerlik için yaşı tutsa veya fiziksel aksaklığı bulunmasada mimlenmediği görülmektedir.

Kızılbük Köyü'nden Bostanoğullarından Hüseyin'in 30 yaşındaki büyük oğlu Veli yaşı büyük olduğu için mimlenmezken, 28 yaşındaki oğlu Ali ve 18 yaşındaki oğlu İbrahim mimlenmiştir.

#
Yorumlar (0)
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.