Gürcistan’ın Borçalı Bölgesi ve Borçalı Türkleri

Gürcistan’ın Borçalı Bölgesi ve Borçalı Türkleri

Gürcistan’ın güneydoğu kesiminde yer alan Borçalı, bugünkü Kvemo Kartli bölgesinde tarihsel bir coğrafyanın adıdır. Bölgede Oğuz boyuna mensup Karapapak-Terekeme Türklerinin yoğun olarak yaşadığı bilinen bir gerçektir. Tarih sayfalarına bir Türk yerleşim yeri olarak kaydedilen ve tarihsel süreç içinde Azerbaycan coğrafyasının ayrılmaz bir parçası niteliğiyle ön plana çıkarılan bu bölgenin kaderi, dünyanın farklı bölgelerinde yer alan Türk yurtlarındakinden farksızdır. Türkiye’nin Ortadoğu politikalarının yoğun olarak gündemde olduğu bu süreçte, Suriye ve Irak Türkleriyle, İran’daki 35 milyon Türk ile aynı kaderi paylaşan, kanayan bir diğer yaradır Borçalı.

Daha önce duyan okuyan mutlaka vardır Borçalı Türklerini, ancak bu soydaşlarımızın özellikle Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra maruz kaldığı uygulamaları, baskı ve sindirme politikalarını bilen veya dile getiren ne yazık ki yok denecek kadar azdır. Türkiye’nin dünyanın farklı coğrafyalarındaki Türklere ilgisinin giderek azaldığı bir döneme girildiğini söylemek üzücü olsa da bir gerçektir.

Gürcistan’ın bölgedeki insanları gürcüleştirme çalışmaları çerçevesinde öz benliklerini silip atmaları istenen Borçalı Türkleri tüm imkansızlıklarına rağmen bu politikalara direnmeye devam etmektedir. 1990’lardan günümüze bölgedeki Türkler kaderleriyle baş başa bırakılmıştır. Özellikle son 9 yıldır Türklerin yoğun olarak yaşadığı Borçalı bölgesinin köylerine elektrik, su ve doğalgaz verilmediği bölgeye gidip gelen ve bölgedeki akrabaları ile tüm zorluklara rağmen iletişim kurmaya çalışan, günümüzde Türkiye ve Azerbaycan’da yaşayan insanlar tarafından dile getirilmektedir. Ayrıca bölgeye giden gıda ürünlerinin de engellendiği belirtilmektedir. Gürcistan yönetiminin politikaları bunlarla da sınırlı kalmayıp, Türklere yönelik suçlamaların yoğun şekilde yaşandığı ve suçsuz insanların evlerine uyuşturucu madde ve silah konularak suçlanıp tutuklandığı yine bölgeye gidip gelen vatandaşlar tarafından sıkça dile getirilmektedir. Bunların yanında Türk nüfusunu azaltmak ve bölgenin Türklerden arındırılmasını sağlamak amacıyla Gürcistan yönetiminin Gürcü çetelere destek verdiği de dile getirilen bilgiler arasındadır. Son olarak Gürcistan’ın dünyanın neresinde Gürcü varsa Gürcistan’a dönsün, hepsine vatandaşlık vereceğiz açıklamaları da gürcüleştirme çabalarının bir parçasıdır. Tüm bu bilgilere Türkiye’de ve Azerbaycan basınında yer verilmemesi ise bölgeden Türkiye’ye göç etmiş, ama halen akrabalarının bölgede yaşadığı bilinen insanımızın ortak şikayet noktasıdır. Ancak tüm bu olumsuz şartlara rağmen Borçalı Türklerinin direnmeyi bırakıp teslim olacağını söylemek büyük bir hata olacaktır. Borçalı Türkleri bölgeyi terk etmeleri için gelen silahlı gürcü guruplara karşı silahsız da olsa direnmeyi sürdürmektedir. Burada özellikle altının çizilmesi gereken bir husus vardır ki elektriksiz, susuz, doğalgazsız, gıdasız hatta savunmasız Borçalı Türklerinin sayılarında ciddi bir azalma olduğudur. Verilen rakamlara göre 1990’larda bir milyon Borçalı Türkünden bahsetmek mümkün iken, günümüzde bu sayının beş yüz bine düşmüş olması ve gelecek dönemde de giderek azalacağı ihtimali göz önünde bulunursa durumun içler acısı bir hal aldığını söylemek yerinde olacaktır.

Borçalı Türkleri başta olmak üzere Gürcistan’daki Türk varlığı için Türkiye ve Azerbaycan’ın somut bir adım atmaması dış politikadaki eksikliklerin göstergesidir. Rusya ile 2008 savaşını yaşayan, bölgede Türkiye ve Azerbaycan ile ittifaktan başka çok fazla alternatifi olmayan Gürcistan’ın Borçalı Türklerine yönelik politikalarını değiştirmesini sağlamak Türkiye ve Azerbaycan’ın imkânları dâhilindedir. Neticede Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan ülkelerinin ilişkileri, enerji bağlamındaki politikaları ve projeleri Gürcistan’ın bu ittifakı bozacak politikalara yönelmesini engelleyecektir. Bu bağlamda Türkiye ve Azerbaycan’ın bölgedeki Türk varlığı için politikalar üretmesi kaçınılmazdır. Son olarak Borçalı bölgesinin stratejik bir coğrafya olduğunun altını çizmek gerekir. Borçalı bölgesi -Güney Azerbaycan dışında- Türkiye ve Azerbaycan’ı, dolayısı ile Türk Dünyası’nı birbirine bağlayan kara bağlantısı noktasında bulunmaktadır.